Weerbaarheidstraining voor studenten

Laatst sprak ik één van mijn studenten. Hij vertelde mij het volgende: “Het ontbreekt mij om een doel te stellen voor het leren van mijn studiestof. Ik vind vaak andere dingen veel belangrijker en leuker dan mijn studie. Ik zie soms het nut niet in van wat ik op dit moment doe. Ik zie wel in dat het belangrijk is, maar ik voel het nog niet zo. Ik kan moeilijk een concreet doel stellen en hoe ik zo’n doel dan moet uitvoeren. Ik vind het contact met mijn vrienden vaak belangrijker dan mijn studie. Ik twijfel ook waar ik moet beginnen. Ik overzie het vaak niet meer. Aan de ene kant wil ik actief blijven op social media en tegelijkertijd wil ik ruimte en rust voor mijn studie. Het ontbreekt mij aan zelfvertrouwen om iemand te zeggen dat ik even geen tijd heb. Ik ga meestal mee met de personen, waardoor ik  veel tijd kwijt ben aan het beantwoorden van appjes of het plaatsten van likes. Tijdens het studeren ben ik ook snel afgeleid. Ik denk na over andere dingen of ik ga weer wat anders doen. Het ontbreekt mij denk ik aan structuur, rust en zelfvertrouwen om planmatig te studeren. Dit levert mij op termijn weer druk en stress op. Ik overzie het dan niet meer en kom ik tot niets. Ik zou hier graag in willen veranderen”

Proces van besluiten nemen

Meestal stel je jezelf een doel, maar kom je niet tot uitvoering. Het doel heb je wel in je hoofd, maar tegelijkertijd sta je er niet volledig achter. Het is een doel wat je niet echt wilt of voelt.
Tegelijkertijd voel jij wel dat er iets moet veranderen in je leven. Deze ambivalentie (tegenstelling in gevoelens) is heel normaal in het proces van besluiten nemen. Het betekent dat jij nog niet echt klaar bent voor een doel. Je bent aan het afwegen wat het je wel of niet oplevert. Kortom, je zit middenin een besluitvormingsproces. Het mooie is dat juist door die ambivalentie gevoelens je tot een besluit en werkbaar doel kunt komen. In de trainingen van Trabel besteden we daar veel aandacht aan.

Doelen stellen die je echt voelt en wilt

Hoe stel je dan doelen je echt voelt en wilt? Die je ook echt in de praktijk uit wilt voeren? Door juist jouw twijfelgevoelens goed te verkennen. Veel studiecoaches richten zich op het maken van lijstjes, waarbij je voor- en nadelen, plussen of minnen hebt opgeschreven. Deze lijstjes belanden vaak weer in de prullenbak. Het belangrijkste bij het stellen van een doel is dat je veel dieper gaat en je bewust wordt van jouw emoties bij dat doel. Alleen wanneer je werkelijk plezier en energie voelt om het doel te halen, ben je in staat om het doel uit te kunnen voeren. Bewegen heeft een positieve invloed op de hersenen om na te denken over oplossingen, maar ook wat je bij die oplossingen voelt. Zo is bewezen dat bij het hardlopen het stofje ‘endorfine’ er voor zorgt dat signalen tussen hersencellen sneller en beter kunnen worden doorgegeven. Bewegen is dus een belangrijk hulpmiddel om tot je doel te komen. De trainingen van Trabel zorgen er voor dat jij  letterlijk in beweging komt. Door bewegen, nadenken en voelen te combineren kom jij veel sneller bij jouw emoties. Dit heet: psychofysiek trainen. Geen lange praatsessies, maar door te doen, veel sneller bij je doel komen. Zo wordt bijvoorbeeld boksen als werkvorm (niet als training) ingezet om sneller tot je doel te komen!

Persoonlijke grenzen

Een persoonlijke grens kun je ook wel zien als een ‘eigen territorium’ waarin je jezelf kunt zijn. Het is een ruimte alleen van jou, waar jij je prettig bij voelt. Zo vind je het bijvoorbeeld fijn om je terug te kunnen trekken op je kamer, je telefoon uit te doen om even niet bereikbaar te zijn. Grenzen gelden ook voor meer abstractere dingen. Je stelt bijvoorbeeld een grens hoe jij behandeld wilt worden door jouw ouders of vrienden. Als een persoon jou onder druk zet om iets te doen, kan dit voor jou te ver gaan. Je geeft je grens aan door er iets van te zeggen. Persoonlijke grenzen heeft iedereen nodig om zich te kunnen handhaven in de omgang met anderen. Die grenzen zijn voor iedereen verschillend. Zo vind de ene persoon het niet erg wanneer veel mensen hem vaak benaderen of te dichtbij komen. Een andere persoon heeft juist veel meer ruimte en rust nodig. Dit alles is niet goed of fout. Zie het als een soort van overlevingsstrategie die iedereen nodig heeft om te kunnen functioneren in samenwerking met anderen. Dit wordt ook wel ‘coping’ genoemd.

Waarom is grenzen aangeven zo lastig?

Dat kan met veel verschillende oorzaken te maken hebben. Hier een paar voorbeelden. Het kan komen omdat je tijdens jouw opvoeding nooit geleerd hebt om grenzen te stellen. Het kan ook zijn dat jij van nature iemand bent die heel bescheiden is. Een andere oorzaak kan liggen dat je bang bent niet meer aardig gevonden te worden als je zegt waar jouw grens ligt. Je bent dan bang om afgewezen te worden. Je kunt je ook onder druk gezet voelen om iemand of een groep te blijven pleasen. Denk bijvoorbeeld aan het voortdurend reageren op of liken van berichten.

Subtiele beïnvloedingen en grenzen

Grenzen kunnen ook op een hele subtiele manier worden overschreden. Je hebt  het niet door. Stel je hebt je voorgenomen om een uur ongestoord aan je huiswerk of studie te zitten (persoonlijke grens). Je hebt je telefoon aan, naast je laptop. Je ziet ineens een bericht op je telefoon. Je denkt na wat je met het bericht gaat doen. Wel of niet beantwoorden. In een fractie van een seconde gebeuren de volgende dingen: 1) Je neemt het bericht waar, waardoor je afgeleid bent van je taak 2) Je gaat (onbewust) afwegen wat je met het bericht moet 3) het kost je moeite om de draad weer op te pakken 4) achteraf baalt je dat je wordt afgeleid. Dit is een voorbeeld hoe een externe prikkel jou beïnvloed en energie van je vraagt. Jouw persoonlijke grens wordt overschreden namelijk: een uur ongestoord kunnen werken. Zo kunnen allerlei prikkels heel subtiel de leiding van jouw studietempo overnemen.

Alles draait om bewustwording en trainen

Gelukkig kun je leren om onnodige afleidingen en prikkels de baas te blijven. Het begint wanneer jij je bewust bent van de prikkels die jou kunnen afleiden. Dan heb je al een eerste goede stap gemaakt. Vervolgens is het wenselijk dat je jezelf traint om deze prikkels de baas te kunnen blijven. Dat kan alleen als je je bewust bent van je oude gedrag. Pas daarna kan je het nieuwe gedrag gaan leren.